Budowa dachu – korzyści

Jednym z najważniejszych elementów domu jednorodzinnego jest dach, który nie tylko chroni jego mieszkańców i wnętrze przed czynnikami zewnętrznymi, ale jest też zwieńczeniem budowy, dlatego powinien ściśle harmonizować z elewacją i bryłą budynku. Rodzaj dachu wpływa nie tylko na koszt inwestycji i wygląd budynku, ale również na funkcjonalność domu i koszty eksploatacyjne, zatem jego wybór powinien być przemyślany, ponieważ może przynieść nam naprawdę wymierne korzyści.

Czynniki, które mają wpływ na rodzaj i kształt dachu

Bardzo często kształt i rodzaj dachu jest określony przez przepisy prawa lokalnego zawarte w tzw. Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, który uchwala Rada Gminy lub miasta. Dokument ten kształtuje ład przestrzenny i architektoniczny na danym terenie i może zawierać szczegółowe wytyczne dotyczące nie tylko umiejscowienia budynku na działce, ale także np. kształtu dachu, kąta nachylenia jego połaci, rodzaju i koloru pokrycia dachowego czy wysokości kalenicy. Jeśli Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego nie obejmuje interesującej nas działki, wówczas musimy wystąpić do gminy o tzw. Warunki Zabudowy, które również to określają. Są to dokumenty, z którymi warto zapoznać się nie tylko przed wyborem projektu wymarzonego domu, ale także przed zakupem działki budowlanej w konkretnej lokalizacji. 

Rodzaje dachów

Dachy dzielimy ze względu na kąt nachylenia połaci na strome (inaczej skośne) oraz płaskie. W prawie budowlanym brak jest jasnej definicji dachu płaskiego czy stromego, ale powszechne jest posiłkowanie się w tym zakresie Polską Normą – PN–B–10425:1989 – Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły, z której wynika, że dachem płaskim określa się konstrukcję o kącie nachylenie nie większym niż 12°. Najczęściej jednak wspomniane prawo lokalne zawarte w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego lub Warunkach Zabudowy określa, w jakim przedziale powinien mieścić się kąt nachylenia połaci. 

Rodzaje dachów skośnych

Dachy strome, ze względu na ilość płaszczyzn, dzielimy na jednospadowe lub wielospadowe, z kolei ze względu na konstrukcję można podzielić je na: dwuspadowe (szczytowe), czterospadowe, kopertowe i mansardowe. W polskim budownictwie, ze względu na stosunkowo niską cenę, najczęściej możemy spotkać dachy dwuspadowe. Konstrukcję dachu skośnego stanowi na ogół układ belek i słupów drewnianych (tzw. więźba dachowa), wzmocniony elementami stalowymi. Do konstrukcji dachu, jako hydroizolacja, mocowana jest tzw. folia wstępnego krycia (membrana paroprzepuszczalna), albo przybijane są deski i papa. Następnie mocuje się kontrłaty, które zapewniają szczelinę wentylacyjną oraz łaty, do których przytwierdza się pokrycie dachowe (dachówka, blachodachówka, itp.).

Korzyści z zastosowania dachu stromego na budynku mieszkalnym:

1. Dachy skośne wpisane są do większości Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego lub Warunków Zabudowy, dzięki czemu, jeżeli myślimy o takim właśnie dachu, mamy duże szanse na to, że będziemy mogli postawić dom w atrakcyjnej dla nas lokalizacji.

2. Dachy strome stanowią swego rodzaju element dekoracyjny budynku i pozwalają nadać mu wyjątkowy charakter -  w przeciwieństwie do dachów płaskich, dachy skośne są widocznym elementem konstrukcji budynku, a ich nachylenie, kształt bryły (wykusze, mansardy, wole, oka, itp.), rodzaj i kolor pokrycia mogą znacznie poprawić estetykę domu.

3. Powszechnie znana technologia budowy, co sprawia, że łatwiej będzie nam znaleźć ekipę, która poprawnie wykona dach.

4. Na rynku dostępny jest szeroki wachlarz elementów do poszycia dachu i akcesoriów uzupełniających – w ramach warunków określonych w pozwoleniu na budowę inwestor może wybrać najbardziej odpowiadające mu poszycie dachowe.

5. Możliwość zaadoptowania poddasza na cele mieszkaniowe - na poddaszu dachu skośnego można urządzić klimatyczne pomieszczenia mieszkalne, np. z odkrytymi belkami drewnianymi i oknami dachowymi. Można to zrobić jeszcze na etapie budowy, albo później, kiedy np. powiększa się ilość członków rodziny. Poddasze jest też chętnie wykorzystywane, jako miejsce służące do przechowywania rzadziej używanych przedmiotów.

6. Łatwe odprowadzanie wody opadowej - w przeciwieństwie do dachów płaskich, znaczne nachylenie dachu skośnego sprawia, że woda nie zalega na jego płaszczyźnie.

7. Brak problemu z odśnieżaniem - kilka dni po ustaniu opadów śnieg zsuwa się z dachu, ale musimy pamiętać o tym, że jeżeli budynek znajduję się obok ciągów komunikacyjnych (np. chodnik), należy ograniczyć to poprzez zastosowanie odpowiednich barier (płotków, rur).

8. Możliwość zainstalowania na dachu paneli słonecznych i fotowoltaicznych - ma to ogromne znaczenie w dobie ochrony klimatu i zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii .

Dach płaski

Dach płaski zwany jest stropodachem, ponieważ strop znajdujący się nad ostatnią, najwyższą kondygnacją budynku stanowi też element dachu. W Polsce stropodachy były bardzo popularne w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy panowała moda na budowanie domów jednorodzinnych tzw. kostek oraz domów wielorodzinnych w technologii wielkiej płyty. Niestety błędy projektowe i niska jakość materiałów używanych do ich budowy powodowały duże problemy w czasie eksploatacji, co razem z wątpliwej jakości estetyką budynków, na długie lata skutecznie zniechęciło inwestorów do decydowania się na tego typu rozwiązania.

Mający miejsce w ostatnich latach rozwój nowych technologii, a także  dopracowana jakość materiałów budowlanych spowodowały, że coraz więcej inwestorów zastanawia się nad dachem płaskim. Domy z tego typu dachami wyróżniają się na tle otoczenia oryginalnym i nowoczesnym wyglądem, a same dachy idealnie komponują się z minimalistycznymi formami budynków. Współczesne domy z dachami płaskimi nie przypominają już wcale „klocków” z ubiegłego wieku. Są to nowoczesne formy architektoniczne, które łączy się z dużymi przeszkleniami oraz naturalnymi materiałami elewacyjnymi, takimi jak drewno czy kamień. Spodnią warstwę dachu płaskiego stanowi we współczesnym budownictwie wytrzymała na bardzo duże obciążenia konstrukcja ze stali i betonu., a ze względu na układ warstw klasyfikuje się następujące typy konstrukcji dachu płaskiego:

• stropodach niewentylowany (pełny) - zbudowany jest z warstwy nośnej żelbetowej oraz przylegającej do niej warstwy ocieplenia, hydroizolacji i poszycia dachowego,
• stropodach wentylowany – płyta żelbetowa z położoną na niej termoizolacją jest w tym przypadku oddzielona od hydroizolacji i pokrycia dachowego szczeliną powietrzną, dzięki czemu wilgoć jest odprowadzana przez otwory w attykach na zewnątrz,
• stropodach odwrócony – pierwszą, najniższą warstwę stanowi tu  hydroizolacja, a dopiero na niej znajduje się warstwa docieplenia. Warstwą dociskową może być np. żwir, który chroni konstrukcję przed opadami i zwiększa powierzchnię parowania. Tego rodzaju konstrukcja dachu jest niezbędna w przypadku budowy tarasu nad ogrzewaną kondygnacją,
• stropodach zielony - od stropu odwróconego odróżnia go jedynie zewnętrzna warstwa, w której skład wchodzą: warstwa ochronna, zabezpieczająca kolejne przed przenikaniem wilgoci i magazynująca ją dla roślin, warstwa drenująca, umożliwiająca wzrost korzeni oraz warstwa wegetatywna umożliwiająca wzrost roślin.

Korzyści z budowy domu mieszkalnego z dachem płaskim

1. Krótszy termin budowy - dach płaski ma prostą konstrukcję, dzięki czemu czas jego budowy jest znacznie krótszy od dachów stromych.

2. Wyższa energooszczędność inwestycji - dom z dachem  płaskim ma bardziej zwartą bryłę i mniejszą powierzchnię przegród oddzielających część ogrzewaną od powietrza zewnętrznego, dlatego też domy energooszczędne i pasywne posiadają najczęściej dachy tego typu.

3. Koszt budowy domu z dachem płaskim jest niższy niż domu z dachem stromym o takiej samej powierzchni użytkowej - stwierdzenie to dotyczy wersji ze stropodachem, bez wykorzystania jego powierzchni jako tarasu czy zielonego ogrodu.

4. Więcej przestrzeni w pomieszczeniach znajdujących się na kondygnacji pod dachem - w domu z dachem płaskim na najwyższej kondygnacji nie ma skosów i dzięki czemu jej powierzchnia użytkowa jest większa.

5. Rozbudowa domu z dachem płaski nie wymaga jego rozbiórki - w przypadku rozbudowy domu o kolejną kondygnację nie będziemy musieli ponosić kosztów demontażu dachu, co byłoby koniecznością w przypadku domu z dachem stromym.

6. Dach nie ulegnie zniszczeniu podczas dużych burz, nawałnic i huraganów - dach płaski, w przeciwieństwie do dachów stromych, wręcz nie ma prawa ulec zniszczeniu, co gwarantuje bezpieczeństwo nie tylko lokatorom domu, ale też otoczeniu, ponieważ zerwane elementy poszycia mogłyby uszkodzić sąsiednie domy, samochody czy ogrodzenia.

7. Dom z dachem płaskim o podobnej powierzchni użytkowej jak dom z dachem stromym można postawić na mniejszej działce - wspomniany wyżej, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, określa także, jaka powinna być powierzchnia terenu zielonego (obsadzonego roślinnością) wokół domu, ale jednocześnie pozwala do niej zaliczyć 50% dachu obsadzonego roślinnością pod jednym warunkiem -  powierzchnia ta nie może być mniejsza niż 10 m2.

8. Większe możliwości montażu instalacji i urządzeń na dachu płaskim - klimatyzatory, anteny satelitarne i inne urządzenia, które szpecą elewację można z powodzeniem zamontować i “schować” na dachu płaskim.

9. Większa wydajność paneli słonecznych i fotowoltaicznych na dachu płaskim - na dachu stromym panele słoneczne mogą być montowane tylko pod kątem jego nachylenia, natomiast na dachu płaskim możemy zamontować panele z zmiennym kątem ustawienia, dzięki czemu będą miały większą wydajność.

10. Bezpieczeństwo pracy wysokościowych na dachu płaskim - podczas eksploatacji budynku istnieje potrzeba konserwacji urządzeń i instalacji znajdujących się na dachu. Prace wykonywane na dachu płaskim są o wiele bezpieczniejsze niż na dachu stromym.

Zarówno dachy strome, jak i płaskie mają wiele zalet i zdecydowanie się na każdy z nich niesie za sobą szereg korzyści. Mają również wady, ale przy obecnej, zaawansowanej technologii można je skutecznie zminimalizować. Funkcjonalność każdego rozwiązania i komfort jego użytkowania zależy przede wszystkim od wykonania go zgodnie ze sztuką budowlaną i przy użyciu wysokiej jakości materiałów. Jeżeli w głowie masz już wizję swojego wymarzonego domu, ale stoisz jeszcze przed zakupem działki, pamiętaj, aby sprawdzić przed tym Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego lub zgłosić się do gminy z prośbą o wydanie Warunków Zabudowy.